Strategic Reserve คืออะไร? – รู้จักการสำรอง Bitcoin เชิงกลยุทธ์

ในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมา แนวคิดของ Strategic Reserve หรือ การสำรองคริปโตเชิงกลยุทธ์ ได้รับความสนใจเพิ่มขึ้นอย่างมากจากทั้งรัฐบาล บริษัทเอกชน และผู้กำหนดนโยบายทั่วโลก ซึ่งการถือครอง Bitcoin ในฐานะสินทรัพย์สำรองเชิงกลยุทธ์นั้นถูกมองว่าเป็นทางเลือกใหม่ที่น่าสนใจเมื่อเทียบกับสินทรัพย์สำรองแบบดั้งเดิม เช่น ทองคำและเงินตราต่างประเทศ

ภาพรวมของการสำรอง Bitcoin เชิงกลยุทธ์และการยอมรับในปัจจุบัน

ประเทศและรัฐบาลที่ถือครอง Bitcoin: ใครคือผู้เล่นหลักระดับโลก?

การสำรอง Bitcoin เชิงกลยุทธ์ของประเทศต่าง ๆ กลายเป็นประเด็นที่น่าสนใจในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมา โดยเฉพาะเมื่อรัฐบาลเริ่มมองว่า BTC เป็นสินทรัพย์สำรองที่มีศักยภาพในการป้องกันความเสี่ยงจากการลดค่าเงินและความไม่แน่นอนทางเศรษฐกิจ

หลายประเทศและหลายรัฐในอเมริกา ได้เริ่มสำรวจและผลักดันกฎหมายเกี่ยวกับการจัดตั้ง Strategic Bitcoin Reserve แล้ว ตัวอย่างเช่น รัฐแรกที่ผ่านร่างกฎหมายได้แก่ รัฐ New Hampshire ตามมาด้วย Arizona และ Texas ตามลำดับ

New Hampshire is once again First in the Nation! 🎉

Just signed a new law allowing our state to invest in cryptocurrency and precious metals. pic.twitter.com/ua9bawZKbM

— Governor Kelly Ayotte (@KellyAyotte) May 6, 2025

VanEck รายงานว่า หากกฎหมายใน 20 รัฐของสหรัฐฯ ผ่านการอนุมัติ อาจมีการลงทุนในบิทคอยน์สูงถึง 2.3 หมื่นล้านดอลลาร์ หรือประมาณ 247,000 BTC

สหรัฐอเมริกาเป็นผู้ถือครอง Bitcoin รายใหญ่ที่สุดในโลก โดยมีประมาณ 213,297 BTC ซึ่งส่วนใหญ่มาจากการยึดทรัพย์สินที่เกี่ยวข้องกับกิจกรรมผิดกฎหมาย เช่น การปิดตลาดมืด Silk Road เป็นต้น โดย CoinGecko ระบุว่ามูลค่าของ Bitcoin ที่รัฐบาลสหรัฐถือครองอยู่ที่ประมาณ 1.96 หมื่นล้านดอลลาร์

ตัวอย่างประเทศอื่นที่ถือครองบิทคอยน์:

• จีน: แม้ว่าจีนจะมีนโยบายที่เข้มงวดต่ออุตสาหกรรมคริปโต เช่น การแบนการขุดและการซื้อขาย Bitcoin แต่รัฐบาลจีนยังถือครอง Bitcoin จำนวน 194,000 BTC คิดเป็นมูลค่าประมาณ 18,683,647,240 ดอลลาร์ ซึ่งส่วนใหญ่มาจากการยึดทรัพย์สินที่เกี่ยวข้องกับกิจกรรมผิดกฎหมาย
• เอลซัลวาดอร์: ประเทศแรกที่ประกาศให้ Bitcoin เป็นเงินที่ชำระหนี้ได้ตามกฎหมายในปี 2021 ปัจจุบันเอลซัลวาดอร์ถือครอง Bitcoin จำนวน 6,002 BTC คิดเป็นมูลค่าประมาณ 578,037,374 ดอลลาร์ และยังคงดำเนินนโยบาย “ซื้อ Bitcoin วันละ 1 เหรียญ” ตั้งแต่ปี 2022 ข้อมูลจาก QZ
• ยูเครน: ยูเครนใช้ Bitcoin และคริปโตเคอร์เรนซีเป็นเครื่องมือในการสนับสนุนกองทุนเพื่อการป้องกันประเทศในช่วงสงครามกับรัสเซีย โดยถือครอง Bitcoin จำนวน 46,351 BTC คิดเป็นมูลค่าประมาณ 4,463,947,078 ดอลลาร์ นอกจากนี้ยังมีประเทศอื่น ๆ เช่น สหราชอาณาจักร (61,000 BTC), ภูฏาน (13,029 BTC) และฟินแลนด์ (1,981 BTC) ที่ถือครอง Bitcoin ในระดับที่น้อยกว่า แต่ยังคงสะท้อนถึงความสนใจในสินทรัพย์ดิจิทัลนี้

บริษัทเอกชนและกองทุน ETF: การถือครอง Bitcoin ในภาคธุรกิจ

นอกจากรัฐบาลแล้ว บริษัทเอกชนและกองทุน ETF ก็เป็นอีกผู้เล่นสำคัญที่ถือครอง Bitcoin ในปริมาณมาก โดยเฉพาะบริษัทที่มองว่า BTC เป็นสินทรัพย์สำรองที่มีศักยภาพในการป้องกันความเสี่ยงจากเงินเฟ้อ

บริษัทเอกชนที่ถือครอง Bitcoin มากที่สุด:

• Strategy (ชื่อเดิม MicroStrategy): บริษัทซอฟต์แวร์ที่มีชื่อเสียงในด้านการลงทุนใน Bitcoin โดยถือครอง Bitcoin เป็น strategic reserve จำนวน 576,230 BTC แล้ว และมีแนวโน้มจะซื้อเพิ่มเรื่อยๆ (Bitcoinist)
• Tesla: บริษัทของ Elon Musk ถือครอง Bitcoin จำนวน 11,509 BTC คิดเป็นมูลค่าประมาณ 1,108,402,557 ดอลลาร์ แม้ว่า Tesla จะขายเหรียญไปบางส่วนในช่วงปี 2022 แต่ยังคงถือครองในระดับมหาศาล
• Marathon Digital Holdings: บริษัทเหมืองบิทคอยน์ในสหรัฐฯ ถือครอง Bitcoin จำนวน 40,435 BTC คิดเป็นมูลค่าประมาณ 3,894,192,145 ดอลลาร์
• Block.one: บริษัทเทคโนโลยีที่เกี่ยวข้องกับบล็อกเชน ถือครองอยู่จำนวน 140,000 BTC คิดเป็นมูลค่าประมาณ 13,483,044,400 ดอลลาร์

กองทุน ETF ที่ถือครอง Bitcoin:

• iShares Bitcoin Trust (BlackRock): กองทุน ETF ที่ใหญ่ที่สุดในโลก ถือครอง Bitcoin จำนวน 587,777.9 BTC คิดเป็นมูลค่าประมาณ 56,607,396,593 ดอลลาร์ หรือประมาณ 2.799% ของจำนวน Bitcoin ทั้งหมด
• Grayscale Bitcoin Trust (GBTC): กองทุนที่มีชื่อเสียงในตลาดคริปโต ถือครอง Bitcoin จำนวน 199,602.7 BTC คิดเป็นมูลค่าประมาณ 19,223,229,046 ดอลลาร์ 

สรุปได้ว่าการถือครอง Bitcoin ของบริษัทเอกชนและกองทุน ETF ไม่เพียงแต่แสดงถึงความเชื่อมั่นในสินทรัพย์ดิจิทัลนี้ แต่ยังช่วยเพิ่มความน่าเชื่อถือให้กับบิทคอยน์ในฐานะสินทรัพย์สำรองที่สำคัญด้วย

เปรียบเทียบระหว่าง Bitcoin และสินทรัพย์สำรองแบบดั้งเดิม

Bitcoin มักถูกเปรียบเทียบกับทองคำในฐานะ “สินทรัพย์ปลอดภัย” (Safe Haven Asset) และยังมีการเปรียบเทียบกับทุนสำรองเงินตราต่างประเทศในแง่ของบทบาทในการสนับสนุนเศรษฐกิจ

BTC ในฐานะ Strategic Reserve มีคุณสมบัติที่แตกต่างจากสินทรัพย์สำรองแบบดั้งเดิม เช่น ทองคำและเงินตราต่างประเทศ โดยบิทคอยน์มีจำนวนจำกัดที่ 21 ล้านเหรียญ ซึ่งหมายความว่ามันมี supply ที่จำกัด มีความขาดแคลนและความเป็น “เงินที่แข็งแกร่ง” (Hard Money) 

ในขณะที่ทองคำและเงินตราต่างประเทศต้องเผชิญกับความเสี่ยงจากการเพิ่มปริมาณ supply ในตลาด

ทั้งนี้ ทองคำยังคงเป็นสินทรัพย์ที่ได้รับการยอมรับในฐานะเครื่องมือป้องกันความเสี่ยงจากเงินเฟ้อและความไม่แน่นอนทางเศรษฐกิจ

World Gold Council ระบุว่าปริมาณทองคำสำรองทั่วโลกมีประมาณ 35,938.6 ตัน โดยสหรัฐฯ ถือครองทองคำสำรองมากที่สุดอยู่ที่ 8,133.5 ตัน

ความแตกต่าง บิทคอยน์ vs ทองคำ

• ความหายาก: Bitcoin มีจำนวนจำกัดที่ 21 ล้านเหรียญ ในขณะที่ทองคำยังคงสามารถขุดเพิ่มได้ แม้ว่าจะมีข้อจำกัดทางกายภาพในแง่ของการสำรวจและการขุดอยู่บ้าง
• การโอนย้าย: Bitcoin สามารถโอนย้ายได้อย่างรวดเร็วและมีต้นทุนต่ำผ่านเครือข่ายบล็อกเชน ในขณะที่ทองคำต้องอาศัยการขนส่งทางกายภาพ
• การตรวจสอบความถูกต้อง: Bitcoin สามารถตรวจสอบความถูกต้องได้ทันทีผ่านเครือข่าย ในขณะที่ทองคำต้องอาศัยการตรวจสอบทางกายภาพ
• ความผันผวน: Bitcoin มีความผันผวนสูงกว่าทองคำอย่างมาก โดยมีค่า Value-at-Risk (VaR) สูงกว่าทองคำถึง 5 เท่าในช่วงสองปีที่ผ่านมา (World Gold Council)
• การใช้งานในระบบการเงิน: ทองคำได้รับการยอมรับในฐานะสินทรัพย์สำรองจากธนาคารกลางทั่วโลก ในขณะที่ Bitcoin ยังไม่ได้รับการยอมรับในระดับเดียวกัน

ในขณะเดียวกัน ถ้าเปรียบเทียบบิทคอยน์กับเงินตราต่างประเทศ เช่น ดอลลาร์สหรัฐหรือยูโร Bitcoin นับว่ามีข้อได้เปรียบในด้านความเป็นกลางและการกระจายศูนย์ (Decentralization) ซึ่งช่วยลดความเสี่ยงจากการควบคุมของรัฐบาลหรือธนาคารกลาง

ความแตกต่าง บิทคอยน์ vs ทุนสำรองเงินตราต่างประเทศ

• ความเป็นอิสระจากรัฐบาล: Bitcoin ไม่ได้ถูกควบคุมโดยรัฐบาลหรือธนาคารกลางใด ๆ ซึ่งแตกต่างจากทุนสำรองเงินตราต่างประเทศที่ขึ้นอยู่กับความมั่นคงของประเทศที่ออกสกุลเงิน
• ความโปร่งใส: การถือครอง Bitcoin สามารถตรวจสอบได้ผ่านบล็อกเชน ซึ่งต่างจากทุนสำรองเงินตราที่อาจขาดความโปร่งใส เช่น กรณีของ Fort Knox ที่ไม่มีการตรวจสอบทองคำสำรองมาตั้งแต่ปี 1974
• การกระจายความเสี่ยง: Bitcoin สามารถช่วยกระจายความเสี่ยงจากการพึ่งพาสกุลเงินเดียว เช่น ดอลลาร์สหรัฐ ซึ่งเป็นสกุลเงินสำรองหลักของโลก
• ความผันผวน: แม้ว่า Bitcoin จะมีความผันผวนสูงและมีความเสี่ยงต่อเสถียรภาพทางการเงินในระยะสั้น แต่ก็มีศักยภาพในการเพิ่มมูลค่าในระยะยาว ในขณะที่ทุนสำรองเงินตราต่างประเทศมักมีความเสถียรแต่มีอัตราผลตอบแทนต่ำ

ในภาพรวมแล้ว การจัดตั้ง Strategic Reserve อาจเป็นการเปลี่ยนแปลงครั้งสำคัญในระบบการเงินโลก โดยเฉพาะในยุคที่สินทรัพย์ดิจิทัลเริ่มมีบทบาทมากขึ้นในฐานะเครื่องมือป้องกันความเสี่ยงและการกระจายพอร์ตการลงทุนของทั้งประเทศและองค์กรต่างๆ

ความท้าทาย & ผลกระทบที่อาจเกิดขึ้นจาก Strategic Reserve

การสำรอง Bitcoin เชิงกลยุทธ์ (Strategic Bitcoin Reserve) อาจเป็นการเปลี่ยนแปลงครั้งสำคัญในระบบการเงินระหว่างประเทศ โดยเฉพาะในยุคที่ความเชื่อมั่นในสกุลเงินสำรองแบบดั้งเดิม เช่น ดอลลาร์สหรัฐ หรือยูโร กำลังลดลงจากการใช้จ่ายงบประมาณที่เกินตัวและนโยบายทางการเงินที่ไม่ยั่งยืนของประเทศผู้ออกสกุลเงินเหล่านั้

อย่างที่กล่าวไปแล้วว่า Bitcoin ถือเป็นสินทรัพย์ที่มีเอกลักษณ์เฉพาะตัว แตกต่างจากสินทรัพย์สำรองแบบดั้งเดิมด้วยนโยบายการเงินที่ไม่สามารถเปลี่ยนแปลงได้ (Immutable Monetary Policy) และจำนวนที่ถูกกำหนดอย่างตายตัวที่ 21 ล้านเหรียญ

นอกจากนี้ยังไม่มีการควบคุมโดยรัฐบาลใดรัฐบาลหนึ่ง ซึ่งทำให้มันกลายเป็นสินทรัพย์ที่มีความเป็นกลางและสามารถใช้งานได้ในระดับสากล แถมยังมีการพัฒนาระบบ Layer-2 อย่าง Lightning Network ที่ช่วยเพิ่มขีดความสามารถของ Bitcoin ในการรองรับธุรกรรมจำนวนมาก โดยทำให้การใช้งานในระดับสากลมีประสิทธิภาพและรวดเร็วยิ่งขึ้น

แต่ก็มาพร้อมผลกระทบและความท้าทายบางประการ เช่น: 

การเปลี่ยนแปลงในโครงสร้างทุนสำรองระหว่างประเทศ 

Strategic Reserve อาจลดสัดส่วนการถือครองสกุลเงินหลัก เช่น ดอลลาร์สหรัฐ ยูโร เยน และปอนด์อังกฤษ ในทุนสำรองระหว่างประเทศ

รายงานจาก VanEck คาดการณ์ว่า Bitcoin อาจเพิ่มสัดส่วนในทุนสำรองระหว่างประเทศเป็น 2.5% ภายในปี 2050

ความผันผวนของราคา 

แนวโน้มราคา Bitcoin มีความผันผวนสูง ซึ่งอาจส่งผลกระทบต่อเสถียรภาพของทุนสำรอง

การยอมรับในระดับโลก 

แม้ Bitcoin จะได้รับการยอมรับในวงกว้าง แต่ยังคงมีข้อกังวลเกี่ยวกับกฎระเบียบและการใช้งานในบางประเทศ

การใช้งานยังต้องพึ่งพาเทคโนโลยีที่ซับซ้อน

แม้สินทรัพย์อย่างทองคำต้องอาศัยการสำรวจและการขุดอย่างจริงจัง ในขณะที่บิทคอยน์ใช้เทคโนโลยีคอมพิวเตอร์เป็นหลัก แต่การใช้งานบิทคอยน์ก็ยังต้องอาศัยความชำนาญและเทคโนโลยีที่ซับซ้อน แถมการขุด Bitcoin ก็ยังต้องใช้ไฟฟ้ามหาศาล

การแข่งขันระหว่างประเทศ

การที่ประเทศต่าง ๆ เช่น สหรัฐฯ และจีน ถือครอง Bitcoin ในปริมาณมาก อาจนำไปสู่การแข่งขันสะสม Bitcoin ระหว่างประเทศและการเปลี่ยนแปลงในอำนาจทางเศรษฐกิจ กล่าวคือ ประเทศที่มีการสะสม Bitcoin มากอาจมีอำนาจต่อรองในเศรษฐกิจดิจิทัลมากขึ้น

ผลกระทบต่อเศรษฐกิจภายในประเทศ

สหรัฐฯ ได้รับรายได้หลายล้านดอลลาร์จากการขาย Bitcoin ที่ยึดได้จากกิจกรรมผิดกฎหมาย ในขณะที่การสำรอง Bitcoin อาจกระตุ้นการลงทุนในเทคโนโลยีที่เกี่ยวข้องเช่น การขุด Bitcoin และโครงสร้างพื้นฐาน Blockchain

ความเสี่ยงด้านความปลอดภัย 

การโจมตีทางไซเบอร์อาจเป็นภัยคุกคามด้านความปลอดภัยต่อการจัดเก็บ BTC ของรัฐบาลได้

บทสรุป

Strategic Reserve ซึ่งมักเป็นเหรียญคริปโตอันดับ 1 อย่าง Bitcoin กำลังได้รับความสนใจเพิ่มขึ้นในระดับประเทศและองค์กร โดยประเทศที่ถือครองบิทคอยน์มากที่สุดคือ สหรัฐอเมริกา รองลงมาคือ จีน และ เอลซัลวาดอร์ ซึ่งเป็นประเทศแรกที่ประกาศให้ Bitcoin เป็นเงินที่ชำระหนี้ได้ตามกฎหมาย

ในภาคองค์กร Strategy เป็นบริษัทที่ถือครอง Bitcoin มากที่สุด โดยมองว่า BTC เป็นสินทรัพย์สำรองที่ช่วยป้องกันความเสี่ยงจากเงินเฟ้อและความไม่แน่นอนทางเศรษฐกิจ

เมื่อเปรียบเทียบกับสินทรัพย์สำรองแบบดั้งเดิม เช่น ทองคำและทุนสำรองเงินตราต่างประเทศ Bitcoin มีข้อได้เปรียบในด้านความโปร่งใส ความสามารถในการโอนย้าย และการกระจายความเสี่ยง อย่างไรก็ตาม Bitcoin ก็ยังมีข้อจำกัดในด้านความผันผวนสูงและการยอมรับในระดับสากลอยู่

แม้ว่าจะยังไม่สามารถแทนที่สินทรัพย์สำรองแบบดั้งเดิมได้ในทันที แต่การสำรอง Bitcoin เชิงกลยุทธ์ก็อาจกลายเป็นส่วนสำคัญของระบบการเงินในอนาคต โดยเฉพาะในยุคที่เทคโนโลยีดิจิทัลและความไม่แน่นอนทางเศรษฐกิจมีบทบาทสำคัญ

คำถามที่พบบ่อย (FAQs)