IDO là gì – Phát hành token lần đầu trên sàn DEX (Cập nhật 2025)

Các đợt phát hành token lần đầu trên sàn phi tập trung DEX, hay hình thức IDO là một trong những xu hướng được quan tâm hàng đầu trên thị trường tiền điện tử. Bài viết này cung cấp giải thích chi tiết IDO là gì, thông tin chi tiết về đặc điểm, ưu nhược điểm của IDO, những khác biệt so với ICO và IEO cũng như nhiều thông tin quan trọng khác. Đọc tiếp để hiểu rõ hơn về hình thức IDO trong tiền điện tử.

Tổng quan về IDO

Để hiểu IDO nghĩa là gì hãy cùng quay ngược trở lại lịch sử của thị trường crypto. Trong lĩnh vực crypto, các nhà phát triển dự án luôn hướng tới tìm kiếm các cơ chế sáng tạo để khởi động dự án và huy động vốn. Các nhà đầu tư cũng rất quan tâm tới các hình thức này, lựa chọn dự án tiềm năng, có lợi nhất để đầu tư.

Giai đoạn cuối năm 2017 đến 2018, khái niệm ICO (Initial Coin Offering, hay đợt chào bán coin lần đầu) được giới thiệu rộng rãi trong thị trường tiền điện tử. Thực hiện ICO, nhóm phát triển dự án sẽ bán ra một phần nguồn cung token cho công chúng để gọi vốn. Tâm lý kỳ vọng và FOMO khiến giá trị của những token ICO này tăng vọt ngay sau khi được niêm yết trên sàn giao dịch.

Ban đầu, các dự án ICO chủ yếu được triển khai thông qua tiêu chuẩn giao thức ERC-20 của Ethereum. Nó cũng nhanh chóng trở thành trường hợp sử dụng phổ biến đối với các token dựa trên ETH. Những ICO đầu tiên chỉ huy động được vài triệu USD từ cộng đồng các nhà đầu tư. Nhưng chỉ một năm sau, mức huy động vốn trung bình của các ICO tiền điện tử đã tăng lên từ 20 đến 30 triệu USD. Không lâu sau, những dự án lớn hơn – ví dụ như Bancor – đã huy động thành công hơn 150 triệu USD thông qua chương trình ICO.

Cơn sốt ICO tiền điện tử khi đó mạnh đến mức một số dự án đã thành công huy động được số vốn khổng lồ. Điển hình có thể kể đến trường hợp của EOS. Dự án này đã thu hút hơn 4 tỷ USD vốn đầu tư ban đầu thông qua chiến dịch ICO kéo dài liên tục.

Tuy nhiên, khi phát triển quá nhanh, bong bóng ICO tiền điện tử cũng vỡ vào năm 2018. Nhưng chỉ một thời gian ngắn sau, một mô hình khởi chạy dự án crypto mới đã xuất hiện, với nhiều điểm khác biệt đáng kể. Vào cuối quý I năm 2019, hình thức IEO (Initial Exchange Offering, hay phát hành token lần đầu trên sàn giao dịch) chính thức ra đời.

Dẫn đầu xu hướng này là Binance Launchpad của sàn giao dịch tiền điện tử lớn nhất thế giới Binance. Hình thức IEO vẫn đi theo mô hình gọi vốn cộng đồng của ICO, nhưng được các sàn giao dịch kiểm duyệt kỹ lưỡng hơn nhiều. Do các dự án được ra mắt trên những sàn giao dịch tiền điện tử lớn như Binance, KuCoin, Huobi, OKEx… với quy trình đánh giá nghiêm ngặt, số lượng các dự án IEO ít hơn nhiều so với các ICO.

Ngoài huy động vốn, các IEO còn có lợi thế là sẽ được niêm yết ngay trên sàn quản lý đợt bán token. Đây là điểm nổi bật hơn hẳn ICO, khi nhiều nhà đầu tư ICO trước đây lo lắng không chắc liệu token họ mua có được list sàn không.

Một số dự án tiền điện tử nổi bật hiện nay – từ các công ty trị giá hàng chục triệu đến hàng tỷ USD – từng khởi đầu dưới dạng IEO. Elrond, Matic Network (hiện là Polygon), Celer Network, WazirX và nhiều cái tên khác là ví dụ điển hình.

Thị trường tiền điện tử có tốc độ phát triển cực nhanh. Vấn đề niêm yết trên sàn, kết hợp với sự bùng nổ của các sàn giao dịch phi tập trung (DEX) như Uniswap (Ethereum) và PancakeSwap (BNB Chain), đã tạo ra một bước ngoặt mới. Bất kỳ ai cũng có thể tự niêm yết token mới, cung cấp thanh khoản cho nó. Và theo lẽ tất yếu, hình thức mở bán token tận dụng các ưu điểm của sàn DEX chỉ còn là vấn đề thời gian.

Năm 2021, một “tân binh” xuất hiện và khiến những mô hình huy động vốn, ra mắt dự án trước đó dần trở nên lỗi thời. IDO – Initial DEX Offering, hay phát hành token lần đầu trên sàn giao dịch phi tập trung chính thức bước lên sân khấu chính.

Hãy cùng tìm hiểu chi tiết IDO là gì, cũng như tất cả những điều bạn cần biết về hình thức huy động vốn, ra mắt dự án tiền điện tử này.

IDO là gì?

IDO (Initial Dex Offering) – phát hành token lần đầu trên sàn giao dịch phi tập trung là mô hình gây quỹ mới. Khi thực hiện IDO, các nhà phát triển dự án sẽ mở bán token của họ thông qua một sàn giao dịch thanh khoản phi tập trung (DEX) như Uniswap, Bancor…

Không giống như các sàn giao dịch tập trung CEX vốn luôn đắt đỏ, DEX cho phép niêm yết token mà không phải trả phí cao. Các giao thức trên DEX này không cần cấp phép, bất kỳ ai trên thế giới cũng có thể dễ dàng mua token.

Sàn giao dịch DEX dựa vào các nhóm thanh khoản – thay vì sổ lệnh – giúp các nhà giao dịch dễ dàng hoán đổi token. Các dự án mới, vốn hóa nhỏ, mới phát hành vẫn có thể dễ dàng giao dịch trên DEX. IDO nhanh chóng trở thành phương pháp được ưa chuộng để phân phối token và huy động vốn trong Defi.

Khái niệm ban đầu về IDO là gì đã thay đổi rất nhiều theo thời gian. Trong hình thức phổ biến hiện tại, nó đã khác xa so với mục tiêu ban đầu khi hình thức IDO đầu tiên được triển khai.

Như đã đề cập, về bản chất, IDO là hình thức kế thừa của ICO và IEO. Các phương thức này đều có mục đích chính là gọi vốn và khởi động dự án blockchain. Tuy nhiên, khác với ICO và IEO – nơi token được bán trước khi niêm yết, thì trong IDO, token được niêm yết ngay lập tức trên sàn giao dịch phi tập trung (DEX), đúng như tên gọi của nó.

Sự kiện IDO đầu tiên

Đến đây bạn đã nắm được IDO la gì, vậy đâu là dự án thực hiện hình thức huy động vốn này trước tiên? IDO đầu tiên – Raven Protocol, diễn ra vào tháng 6 năm 2019. Đội ngũ dự án đã lựa chọn Binance DEX (sàn giao dịch phi tập trung của Binance) để mở bán token. Token được niêm yết với một mức giá cụ thể, và người dùng có thể mua cho đến khi đạt hard cap mục tiêu. Các dự án tiền điện tử IDO đầu tiên chủ yếu đều diễn ra theo cách này.

Những kỳ vọng mà IDO đem lại ban đầu có thể kể đến như:

Tuy nhiên, thực tế lại không như kỳ vọng. Các đợt bán token IDO thường bị “mua sạch” chỉ trong vài giây, khiến các nhà đầu tư cá nhân nhỏ lẻ gần như không có cơ hội tham gia. Tình trạng bot giao dịch tự động và “người trong cuộc” tranh mua các token IDO đã làm dấy lên lo ngại lớn trong cộng đồng.

Hệ quả: Launchpad IDO ra đời

Để giải quyết bài toán công bằng cũng như đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng, các nền tảng launchpad cho IDO đã được ra đời. IDO launchpad và nhanh chóng trở thành một trào lưu bùng nổ của thị trường tiền điện tử trong giai đoạn cuối 2020 đến suốt năm 2021.

Nhãn IDO là nhãn gì?

Nhãn IDO về cơ bản là cách nhận biết hoặc phân loại rằng một dự án tiền điện tử đã được gọi vốn qua hình thức IDO, thực hiện bán token qua sàn giao dịch phi tập trung. Ví dụ, trên các trang như CoinMarketCap, CoinGecko hay CryptoRank, bạn có thể thấy các dự án gắn nhãn/label IDO để các nhà đầu tư biết được token của dự án đó đã được ra mắt thị trường thông qua hình thức IDO.

IDO coin là gì – IDO khác gì với IEO?

Ở hình thức phổ biến hiện nay, IDO (Initial DEX Offering) khá giống với IEO (Initial Exchange Offering) – nhưng vẫn có một vài điểm khác biệt quan trọng.

Với hình thức IEO, chính sàn giao dịch sẽ kiểm duyệt dự án và trực tiếp tổ chức đợt mở bán token. Trong khi đó, IDO do một nền tảng trung gian (launchpad) kiểm duyệt, còn quá trình bán token sẽ diễn ra theo cách phi tập trung hơn so với IEO.

Về mặt lý thuyết thì bất kỳ ai cũng có thể gọi vốn thông qua IDO, chỉ cần mở một pool bán token trên nền tảng launchpad được hỗ trợ.

Các thức hoạt động của IDO như thế nào?

Cách thức vận hành của IDO khá đơn giản. Một dự án đăng ký với launchpad. Nếu đáp ứng đầy đủ yêu cầu, dự án đó sẽ được lựa chọn để triển khai IDO.

Dù quy trình thực hiện IDO có thể khác nhau giữa các nền tảng, nguyên tắc hoạt động chung sẽ là:

Ngay sau khi TGE hoàn tất, token sẽ được niêm yết và giao dịch trên một sàn giao dịch phi tập trung DEX. Sàn DEX phổ biến nhất hiện nay là Uniswap, vì đa số dự án vẫn đang được phát triển trên Ethereum với tiêu chuẩn token ERC-20.

Tuy nhiên, các blockchain khác như Solana, Avalanche, Polkadot, Arbitrum, Optimism… cũng đang cạnh tranh gay gắt với Ethereum. Một số dự án chọn các mạng mới này để tránh mức phí gas cao của Ethereum, đồng thời tối ưu hiệu quả triển khai.

Để tăng cơ hội được mua token, người dùng phải nắm giữ token gốc của nền tảng launchpad (ví dụ như DAO, POLS, BNB…).

Một số launchpad hiện cung cấp suất mua đảm bảo (guaranteed allocation) thay vì thực hiện quay xổ số:

Đây là lý do nhiều token của các nền tảng launchpad token IDO cũng tăng giá mạnh mẽ theo thời gian.

Vốn hóa thấp ban đầu – “bí kíp thành công” của IDO?

Khác với hình thức ICO thời kỳ đỉnh cao giai đoạn 2017 – 2018, các IDO thường có vốn hóa ban đầu rất thấp khi niêm yết công khai trên sàn DEX. Vốn hóa của các dự án IDO thường chỉ vài triệu USD hoặc thậm chí dưới một triệu USD. Điều này nhờ vào cơ chế lock token (vesting) của hầu hết nhà đầu tư (team, seed, private…), ngoại trừ những người tham gia chương trình IDO.

Các nhà phát triển khởi chạy IDO thường chỉ huy động khoản vốn nhỏ. Mỗi nhà đầu tư tham gia thường sẽ đầu tư mua token với giá trị khoảng vài trăm USD. Tổng số tiền thường không quá 500.000 USD.

Tại sao cần làm như vậy? Dưới đây là một vài nguyên nhân chính:

Đôi bên cùng có lợi: Nhà đầu tư có cơ hội kiếm lợi nhuận, dự án được quảng bá mạnh

Hầu hết các chương trình IDO coin hiện nay đều có quy trình thực hiện whitelist khá chặt chẽ – danh sách thông tin những người may mắn được phép tham gia sớm vào dự án. Lý do là vì vì nhu cầu tham gia rất lớn nhưng số suất phân bổ có hạn.

Người dùng thường sẽ cần thực hiện các nhiệm vụ liên quan đến hoạt động quảng marketing để được vào danh sách trắng (whitelist). Ví dụ như:

Nhờ chiến lược này mà dự án trở nên viral cực mạnh trước ngày mở bán token. Không hiếm dự án IDO đã thu hút tới hơn 100.000 người theo dõi trên Twitter và Telegram chỉ trong vài ngày. Đổi lại các nhà đầu tư cũng có thể mua token sớm với mức giá ưu đãi, có tiềm năng tăng trưởng lớn.

IDO crypto là gì – Ưu và nhược điểm của IDO

Cũng như bất kỳ mô hình gọi vốn, ra mắt tiền điện tử nào khác, Initial DEX Offering (IDO) vừa có những ưu điểm nổi trội, vừa có những hạn chế nhất định.

Tham gia IDO là gì – Cách đầu tư vào các dự án IDO tiền điện tử

Sau khi hiểu rõ IDO crypto là gì, IDO coin là gì, hãy cùng tìm hiểu tiếp cách để đầu tư vào các dự án IDO. Tùy từng nền tảng launchpad mà cách tham gia vào các dự án IDO crypto có thể sẽ có khác biệt nhất định. Tuy nhiên, về cơ bản sẽ gồm các bước chính sau đây:

Kết luận

Hy vọng qua bài viết này bạn đã nắm được IDO là gì, ưu nhược điểm của hình thức huy động vốn này cũng như cách đầu tư tham gia. IDO là một trong những phương thức khởi chạy dự án tiền điện tử phổ biến nhất hiện nay. Với tính minh bạch cao, khả năng thanh khoản tốt, IDO đem đến cơ hội cho cả các nhà phát triển cũng như cộng đồng các nhà đầu tư.

Câu hỏi thường gặp về IDO tiền điện tử