Ví lạnh là gì? Ưu nhược điểm của ví lạnh tiền điện tử

Ví nóng ví lạnh là các phương thức lưu trữ tiền điện tử phổ biến hàng đầu hiện nay. Bất cứ ai tham gia đầu tư vào thị trường tiền điện tử đều phải có cho mình ít nhất một ví này. Trong đó xét về mức độ bảo mật thì không có phương pháp lưu trữ tiền điện tử nào qua được ví lạnh. Vậy ví nóng và ví lạnh là gì, ví lạnh crypto là gì, ưu nhược điểm của ví lạnh tiền điện tử như thế nào? Câu trả lời sẽ có ngay trong bài viết này.

Ví lạnh là gì? Ví lạnh ví nóng là gì?

Ví lạnh là một thiết bị, hay phương pháp dùng để lưu trữ private key (khóa riêng tư) tài sản tiền điện tử trong trạng thái ngoại tuyến (offline). Quy trình thường gồm việc chuyển private key từ thiết bị có kết nối Internet sang thiết bị không kết nối mạng, tăng cường mức độ bảo mật tối đa cho tài sản của người dùng.

Kỹ thuật bảo mật này thực tế đã được các doanh nghiệp, chính phủ các nước và nhiều cá nhân sở hữu khối tài sản khổng lồ sử dụng trong nhiều thập kỷ để bảo vệ dữ liệu khỏi bị truy cập trái phép, hoặc để lưu trữ lâu dài.

Trong lĩnh vực bảo mật nói chung, phương pháp này được gọi là lưu trữ lạnh (hay cold storage). Còn trong thế giới tài sản kỹ thuật số, người dùng thường gọi thiết bị dùng để lưu trữ khóa riêng tư ngoại tuyến là ví lạnh (hay cold wallet). Bên cạnh ví lạnh, ví nóng cũng là thiết bị được sử dụng phổ biến để lưu trữ tiền điện tử. Cả hai phương pháp này đều có những ưu nhược điểm riêng, đáp ứng nhu cầu sử dụng của từng đối tượng người dùng.

Ví lạnh rất hữu ích cho các nhà đầu tư tiền điện tử và các người dùng cá nhân. Không chỉ vậy, nhiều sàn giao dịch tiền điện tử uy tín, các công ty lớn hoạt động trong lĩnh vực blockchain cũng sử dụng ví lạnh để tăng cường bảo mật cho tài sản quản lý.

Tại sao bạn cần sử dụng ví lạnh (cold wallet)?

Đối với hình thức tài chính truyền thống, nếu tài khoản thanh toán, thẻ tín dụng hay tài khoản tiết kiệm của bạn bị xâm nhập, ngân hàng thường có thể hoàn lại số tiền đã bị đánh cắp, hay bị mất. Lý do là vì các giao dịch tài chính truyền thống đều được số hóa, và có thể dễ dàng truy vết thông qua số tài khoản, tên người dùng.

Số tiền đã bị đánh cắp có thể được chuyển trả lại vào tài khoản của bạn, còn những kẻ hacker sẽ bị xử lý theo quy định của pháp luật.

Tuy nhiên, đối với thị trường tiền điện tử thì đó lại là câu chuyện khác. Nếu ví tiền điện tử của bạn bị xâm nhập, tài sản coin/token của bạn bị đánh cắp, bị hacker tấn công thì chúng sẽ không thể được phục hồi, bạn cũng sẽ không nhận được bồi thường.

Nếu là người dùng tiền điện tử và đã quen thuộc với khái niệm ví lạnh, thì chắc hẳn bạn cũng đã nắm được ví lạnh Ledger là gì rồi đúng không. Ví lạnh Ledger là sản phẩm của công ty công nghệ blockchain top đầu thế giới Ledger, được thành lập vào năm 2014 và có trụ sở tại Pháp.

Ví lạnh giúp bảo vệ khóa cá nhân của bạn

Ví tiền điện tử được cấp một khóa công khai (public key) để dùng làm địa chỉ nhận token – tương tự như địa chỉ email vậy. Khóa công khai này không cần được bảo mật, nhưng việc giữ bí mật giúp duy trì tính ẩn danh.

Trong khi đó, khóa cá nhân (private key) là mã định danh duy nhất giúp người dùng truy cập vào tài sản tiền điện tử cá nhân – và đây chính là thứ mà các hacker, các kẻ lừa đảo nhắm đến. Tất cả các phương pháp lưu trữ tiền điện tử đều tập trung vào việc bảo vệ private key này. Bởi bất cứ ai nắm giữ nó sẽ có toàn quyền sử dụng số token tương ứng.

Các private key có thể được ví như mật khẩu, mã PIN hay dữ liệu sinh trắc học dùng để cấp quyền truy cập tài khoản ngân hàng. Nếu nó bị đánh cắp, toàn bộ tài sản của bạn sẽ bị chiếm đoạt ngay lập tức.

Ví lạnh Bitcoin là gì?

Ví lạnh Bitcoin là dạng ví lạnh chuyên để lưu trữ Bitcoin (BTC). Đồng Bitcoin có thể làm phương thức lưu trữ tài sản, tích trữ giá trị rất hiệu quả, chống lại lạm phát, được ví như “vàng kỹ thuật số”. Do đó rất nhiều nhà đầu tư thường lựa chọn đầu tư hold Bitcoin trong dài hạn. Và để duy trì mức độ bảo mật cao, bảo đảm an toàn thì ví lạnh Bitcoin sẽ là lựa chọn ưu tiên hàng đầu.

Ví lạnh Binance là gì?

Binance là sàn giao dịch tiền điện tử có khối lượng lớn nhất thế giới. Sàn sử dụng cả phương pháp ví nóng và lưu trữ lạnh để bảo mật tài sản của người dùng. Tuy nhiên, đối với các người dùng cơ bản thì thường sàn sẽ cung cấp ví nóng Binance. Nếu muốn lưu trữ lạnh, bạn có thể cân nhắc chuyển tài sản tiền điện tử trên Binance sang các nền tảng ví lạnh như ví Trezor hay Ledge.

Ví lạnh crypto là gì – Cơ chế hoạt động của ví lạnh như thế nào?

Cách thức hoạt động của ví lạnh khá đơn giản – cung cấp giải pháp để bảo mật tài sản kỹ thuật số của người dùng khỏi nguy cơ từ mạng internet bằng cách ngắt (hạn chế) kết nối. Khi private key (hay khóa cá nhân) của người dùng được lưu trữ trên các ví tiền điện tử có kết nối Internet, chúng sẽ có nguy cơ trở thành mục tiêu bị tấn công qua mạng.

Đối với các ví nóng (hot wallet), tất cả các thao tác giao dịch tiền điện tử đều được thực hiện trên một thiết bị kết nối trực tuyến. Và chính điều này khiến ví nóng trở thành khâu yếu trong chuỗi bảo mật.

Ví lạnh khắc phục nhược điểm này của ví nóng bằng cách loại bỏ hoàn toàn việc lưu trữ private key khỏi môi trường trực tuyến. Cách thức để thực hiện việc lưu trữ private key này chúng tôi sẽ trình bày cụ thể trong phần tiếp theo của bài viết.

Các hình thức lưu trữ lạnh (cold storage) tiền điện tử

Có nhiều cách để lưu trữ tiền mã hóa, và phần lớn các phương pháp bạn đọc được trên Internet đã thay đổi theo thời gian – vì vậy rất đáng để phân biệt rõ ràng các loại hình lưu trữ hiện nay.

Các hình thức lưu trữ tiền điện tử thường gặp

Ngoài hai hình thức chính ở trên, các phương thức lưu trữ tiền điện tử phổ biến khác có thể kể đến như ví giấy (paper wallet), ví phần mềm (software wallet) hay ví phần cứng (hardware wallet).

Để bảo vệ tài sản tiền điện tử cá nhất tốt nhất, chiến lược được nhiều người dùng lựa chọn sử dụng đó là giữ số tài sản crypto cần giao dịch thường xuyên trong ví nóng. Còn đối với số tài sản coin/token cần lưu trữ lưu dài nên lưu giữ trong ví lạnh.

Ví giấy

Một trong các hình thức lưu trữ lạnh cơ bản nhất chính là ví giấy (hay paper wallet). Ví giấy là một phương thức lưu trữ tiền mã hóa ngoại tuyến, trong đó khóa công khai và khóa riêng tư – hai yếu tố cần thiết để thực hiện giao dịch tiền điện tử – được in ra một tờ giấy. Việc tạo ví giấy rất đơn giản, có thể thực hiện thông qua các trình tạo ví trực tuyến. Nếu sử dụng ví này, hãy đảm bảo thực hiện trong môi trường an toàn để tránh rò rỉ thông tin quan trọng.

Ví giấy cũng giống như bạn lấy băng keo dán lên camera laptop để bảo mật vậy – chiến lược đơn giản mà lại khá hiệu quả. Loại ví này hầu như không tốn nhiều chi phí, giúp người dùng tiết kiệm hơn rất nhiều so với việc đầu tư vào ví phần cứng. Tuy vây, vì chỉ là tờ giấy nên ví giấy dễ bị hư hỏng do thời gian, môi trường hay nếu bạn không may làm đổ nước lên tờ giấy! Với sự phổ cập của các ví lạnh phần cứng, ví giấy đã không còn phổ biến như trước, nhưng vẫn là lựa chọn bổ sung mà người dùng nên cân nhắc.

Ví phần cứng

Một hình thức lưu trữ lạnh khác cũng khá phổ biến là các ví phần cứng (hay hardware wallet). Các ví tiền điện tử phần cứng thường sử dụng thiết bị ngoại tuyến hay thẻ thông minh (smart card) để tạo và lưu trữ private key của người dùng mà không cần kết nối Internet.

Những ví phần cứng điển hình có thể kể đến như ví lạnh Ledger, Trezor và KeepKey. Các thiết bị này trông giống như các USB, thường cần các phần mềm máy tính chuyên dụng để kết nối hoạt động.

Cũng giống như ví giấy, bạn cần lưu trữ ví phần cứng tại nơi an toàn. Việc để mất hay hư thiết bị đồng nghĩa với nguy cơ rất cao bạn bị mất quyền truy cập hoàn toàn vào tài sản kỹ thuật số cá nhân.

Nhiều ví phần cứng còn hỗ trợ tính năng multi-signature (đa chữ ký) – yêu cầu nhiều người cùng xác nhận giao dịch bằng khóa riêng, nâng cao thêm khả năng bảo mật.

Ví phần mềm

Ví phần mềm (hay software wallet) là các ứng dụng ví tiền điện tử chạy trên thiết bị như điện thoại thông minh, máy tính bảng, hay máy tính cá nhân. Do các thiết bị này có thể kết nối Internet, nên rất thuận lợi cho các nhà đầu tư muốn thường xuyên giao dịch. Tuy nhiên, chính điểm này cũng khiến ví phần mềm không lưu trữ private key lâu dài.

Vẫn có những lựa chọn ví phần mềm ngoại tuyến dành cho người dùng muốn lưu trữ lạnh nhưng không dùng ví phần cứng. Phương pháp này khá phức tạp. Về cơ bản, cách hoạt động chính như sau:

Nhờ việc không bao giờ kết nối Internet, ví ngoại tuyến đảm bảo lưu giữ private key của người dùng tuyệt đối an toàn. Electrum và Armory là những ví nổi bật sử dụng phương pháp này.

Ví nóng và ví lạnh là gì – So sánh ưu và nhược điểm

Tương tự như bất cứ công nghệ nào, cả ví nóng (hot wallet) và ví lạnh (cold wallet) đều có những điểm mạnh cũng như một số điểm hạn chế riêng biệt.

Ví nóng chiếm ưu thế hơn khi xét về tính tiện lợi khi sử dụng. Các ví nóng luôn được kết nối với internet, do đó người dùng có thể dễ dàng truy cập và thực hiện các giao dịch với tài sản tiền điện tử, dễ dàng đầu tư vào các dự án ICO crypto mới. Thêm nữa, hầu hết các ví nóng đều miễn phí, và tương thích với rất nhiều loại tiền điện tử khác nhau.

Tuy nhiên, ví lạnh cũng có nhiều ưu điểm nổi trội hơn hẳn so với ví nóng – khiến rất nhiều người dùng vẫn lựa chọn ví lạnh để lưu trữ tiền điện tử.

Hiện nay, bạn có thể dễ dàng mang các thiết bị ví lạnh bên mình và kết nối với máy tính qua cổng USB để thực hiện cập nhật phần mềm hoặc các thao tác cần thiết. Như vậy thiết bị thỉnh thoảng vẫn sẽ phải tiếp xúc với internet, nhưng mức độ bảo mật của ví lạnh vẫn vượt trội hơn rất nhiều lần so với ví nóng.

Các hot wallet có rủi ro bị tấn công mạng khác cao. Dù các nhà cung cấp ví đã triển khai nhiều biện pháp bảo mật nghiêm ngặt – kể cả tiêu chuẩn token BRC-20 trên blockchain Bitcoin, hacker ngày càng sử dụng các phương pháp tinh vi hơn để xâm nhập ví nóng, chiếm đoạt tài sản người dùng. Trong nhiều trường hợp, các đối tượng lừa đảo còn lập ra các tổ chức giả mạo nhằm tạo lòng tin, chiếm quyền truy cập vào thiết bị của nạn nhân.

Đổi lại khả năng bảo mật mạnh mẽ, vấn đề lớn nhất của ví lạnh nằm ở chi phí triển khai sử dụng cao hơn nhiều so với ví nóng, cũng như tính phức tạp trong việc thiết lập. Mặt bằng chung là bạn sẽ cần ít nhất khoảng 50 đô la (hơn 1 triệu VNĐ) để sở hữu thiết bị ví lạnh. Bạn cũng sẽ cần dành thời gian tìm hiểu, nắm được các kiến thức kỹ thuật nhất định để vận hành hiệu quả ví lạnh.

Các tài khoản cá nhân trên các sàn giao dịch tiền điện tử cũng được xem là ví nóng – có mức độ bảo mật khác nhau tùy từng nền tảng. Những sàn giao dịch tiền điện tử uy tín thường áp dụng chính sách bảo mật nghiêm ngặt. Các sàn này cũng sẽ tiến hành lưu trữ phần lớn tài sản trong ví lạnh và chỉ giữ một phần nhỏ trong ví nóng để đảm bảo tính thuận tiện trong giao dịch.

Bảng dưới đây tóm tắt những điểm khác biệt chính giữa ví nóng và ví lạnh:

Câu hỏi thường gặp