Ethereum Foundation (EF), sıfır bilgi (zero knowledge) teknolojisini Ethereum’a entegre etmeye hazırlanıyor. Planlara göre zkEVM, bir yıl içinde doğrudan layer-1 ağına entegre edilecek.
EF’nin protokol destek ekibinden geliştirici Sophia Gold tarafından yapılan açıklamada, geleneksel blok yürütmesinin ZK-proof’larla değiştirilmesine yönelik bir yol haritası çizilmiştir.
Her doğrulayıcının işlem bloklarını tekrar çalıştırması yerine, sadece ZK-proof’ları kontrol etmesi yeterli olacak. Bu proof’lar, işlemlerin doğru şekilde yürütüldüğünü gösteren küçük kriptografik kanıtlardır.
Yeni yol haritası, doğrulayıcıların birden fazla zero knowledge sanal makinesinden (zkVM) gelen kanıtları stateless olarak doğrulamasını öneriyor. Böylece, farklı bağımsız denetleyiciler birden fazla kanıtı doğrulayarak güvenliği artıracak. Üstelik bu süreç ağı yavaşlatmadan işleyecek.
0/ L1 zkEVMs are coming soon to Ethereum mainnet. They will allow us to significantly scale the gas limit and enable native zk-rollups without sacrificing the levels of security, liveness, and censorship-resistance that make Ethereum unique. https://t.co/SQY3oPGNx8
— Sophia Gold (@_sophiagold_) July 10, 2025
Ethereum, Dünyanın En Büyük ZK Uygulaması Olacak mı
ZK proof’lar, bir iddianın doğruluğunu kanıtlayıp içeriğini gizli tutabilen kriptografik yöntemlerdir. Yani gizli verilerin açığa çıkmadan doğrulanmasını sağlar.
Ethereum Foundation’ın bu girişimi, ağı dünyanın en büyük ZK uygulamasına dönüştürme potansiyeli taşıyor. Geçişi desteklemek için gerçek zamanlı ZK-proof üretimi, teknik ve donanım standardı haline getirilecektir.
EF, zkVM ekiplerinin bu hedefe ulaşmasını istiyor: Proof üretimi 10 saniyeden kısa sürede tamamlanmalıdır. Donanım maliyeti 100.000 doları geçmemeli ve 10 kilovat altında enerji tüketmeli. Bu sayede sıradan kullanıcılar bile ağ güvenliğine katkı sağlayabilecekler. Bu da Ethereum’u sansüre ve merkezi kontrol girişimlerine karşı daha dirençli kılacaktır.
ZK Geçişi Kademeli Olacak
Sophia Gold’a göre bu geçiş süreci kademeli olacak. Başlangıçta mevcut doğrulayıcıların yanında isteğe bağlı ZK istemcileri de çalışacak. ZK istemcilerinin güvenilirliği kanıtlandıkça, ağ re execution yerine proof doğrulamasına geçecek.
Zaman çizelgesi iddialı görünse de, Ethereum Foundation araştırmalardaki ivmenin ve açık kaynak gelişmelerin bu hedefi ulaşılabilir kıldığını söylemektedir. Vakıf, zkVM ekiplerini gerçek zamanlı, evde çalışabilecek ZK proof üretimi konusunda daha fazla çalışmaya davet ediyor.
İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR: Binance Yeni Listelenecek Coinler – 2025 Listesi