Το Nobitex, το δημοφιλέστερο ανταλλακτήριο κρυπτονομισμάτων στο Ιράν, αρχίζει σιγά σιγά να ξαναβρίσκει τους ρυθμούς της μετά από μια καταστροφική κυβερνοεπίθεση που της στοίχισε $90 εκατομμύρια. Αν και οι χάκερ ισχυρίστηκαν ότι ήθελαν να πλήξουν μόνο κρατικούς θεσμούς, στην πράξη χιλιάδες απλοί πολίτες βρέθηκαν ξαφνικά χωρίς πρόσβαση στα χρήματά τους. Το περιστατικό αυτό φανέρωσε τη σύνδεση των Ιρανών με την crypto.
Η επίθεση στη Nobitex που συγκλόνισε την Ιρανική Κρυπτοοικονομία
Στα μέσα Ιουνίου του 2025, η Nobitex, ένα από τα μεγαλύτερα ανταλλακτήρια κρυπνομισμάτων στο Ιράν, βρέθηκε στο επίκεντρο μιας από τις πιο σοβαρές κυβερνοεπιθέσεις στην ιστορία της. Μια ομάδα χάκερ με φιλοϊσραηλινή ταυτότητα, που αυτοαποκαλείται Gonjeshke Darande, κατάφερε να αποσπάσει πάνω από 90 εκατομμύρια δολάρια σε κρυπτονομίσματα. Οι επιτιθέμενοι δεν κρύφτηκαν: χρησιμοποίησαν ψηφιακά πορτοφόλια με προκλητικές, πολιτικά φορτισμένες ονομασίες όπως αυτό στο δίκτυο Tron με την επωνυμία “TKFuckiRGCTerroristsNoBiTEX”, στέλνοντας μήνυμα ενάντια στο IRGC, τους Φρουρούς της Ισλαμικής Επανάστασης.
Όμως αυτή η κυβερνοεπίθεση δεν ήταν απλώς ένα ακόμη επεισόδιο στον κυβερνοπόλεμο μεταξύ κρατών. Μόλις μία μέρα πριν, είχε χτυπηθεί και η Τράπεζα Sepah, αφήνοντας χιλιάδες πολίτες χωρίς πρόσβαση στους μισθούς τους. Παρά τους ισχυρισμούς των χάκερ ότι στόχευαν αποκλειστικά κυβερνητικούς θεσμούς, η πραγματικότητα ήταν πολύ διαφορετική: απλοί άνθρωποι, οικογένειες και μικρομεσαίοι επαγγελματίες, βρέθηκαν ξαφνικά χωρίς χρήματα και χωρίς δυνατότητα αναλήψεων ή πληρωμών για αρκετές μέρες.
Οι επιπτώσεις στην κοινωνία και την οικονομία του Ιράν
Το Ιράν παλεύει εδώ και χρόνια με τον πληθωρισμό, διεθνείς κυρώσεις και μια τοπική οικονομία που συχνά μοιάζει με ναρκοπέδιο. Για εκατομμύρια πολίτες, τα κρυπτονομίσματα αποτελούν μια σανίδα σωτηρίας. Μέσα από αυτά, οι άνθρωποι βρίσκουν έναν τρόπο να προστατεύσουν τις αποταμιεύσεις τους, να πραγματοποιούν αγορές και να διατηρούν πρόσβαση σε ένα παγκόσμιο οικονομικό σύστημα που τους έχει, σε μεγάλο βαθμό, αποκλείσει.
Η Nobitex, με πάνω από 7 εκατομμύρια εγγεγραμμένους χρήστες, αντιστοιχεί περίπου στο 7,6% του συνολικού πληθυσμού. Αυτό αποκαλύπτει ότι τα κρυπτονομίσματα είναι πλέον κομάτι της ζωής του Ιρανού, αφού μέσα από την πλατφόρμα μπορεί να πληρωθεί, να αποταμιεύσει ή απλώς να προστατεύσει την αξία του χρήματός του από τις γεωπολιτικές διαταραχές.
Όταν λοιπόν η Nobitex δέχθηκε επίθεση και «πάγωσαν» τα πορτοφόλια των χρηστών, πολλοί στράφηκαν στα social media για να εκφράσουν την απελπισία και την αγανάκτησή τους. Δεν μπορούσαν να αγοράσουν φαγητό, να πληρώσουν ενοίκιο ή να καλύψουν βασικές ανάγκες. Και παρόλο που οι χάκερ υποστήριξαν πως στόχευαν μόνο το καθεστώς, στην πράξη ήταν οι απλοί άνθρωποι αυτοί που πλήρωσαν το τίμημα. Αυτό όμως που προκάλεσε έκπληξη στους πολιτικούς αναλυτές ήταν η αντίδραση της κοινωνίας. Πολλοί Ιρανοί είδαν την επίθεση ως ακόμη μία ξένη επέμβαση, και όχι ως ένα εσωτερικό πρόβλημα. Έτσι, αντί να έλθουν σε ρήξη με το καθεστώς, ενώθηκαν ακόμη περισσότερο.
Η επανεκκίνηση της Nobitex και οι προκλήσεις
Την Κυριακή, η Nobitex ανακοίνωσε ότι οι επαληθευμένοι λογαριασμοί μπορούν πλέον να δουν ξανά τα υπόλοιπά τους. Η πλήρης αποκατάσταση των λειτουργιών, όπως καταθέσεις, αναλήψεις και συναλλαγές παραμένει στον ορίζοντα, όμως η ανταπόκριση της πλατφόρμας είναι θετική. Αν και η ανακοίνωση της Nobitex είχε σκοπό να καθησυχάσει, δεν είναι λίγοι εκείνοι που αναρωτιούνται: πόσο ασφαλές είναι τελικά το ψηφιακό χρήμα όταν ακόμα και η μεγαλύτερη πλατφόρμα της χώρας μπορεί να δεχθεί τέτοιο πλήγμα;
Το περιστατικό έφερε στο φως και ένα πιο βαθύ, πολιτικά φορτισμένο ζήτημα: τη σχέση του ιρανικού κράτους με τα crypto. Πολλοί υπέθεσαν ότι το IRGC χρησιμοποιούσε τη Nobitex για διαχείριση κεφαλαίων, κάτι που, αν και δύσκολο να αποδειχθεί, ενίσχυσε τις υποψίες περί κρατικής εμπλοκής. Όπως τόνισε και ο Rajat Ahlawat από την Crystal Intelligence, μπορεί το IRGC να ήταν μεταξύ των χρηστών, αλλά σίγουρα δεν ήταν οι μόνοι.
Παρόλο που το Nobitex επιστρέφει σταδιακά σε κανονική λειτουργία, το συμβάν υπογραμμίζει τα ρίσκα από την έλλειψη αποκέντρωσης και διαφάνειας, ακόμα και στον τομέα των κρυπτονομισμάτων. Για την ιρανική κοινωνία, το μάθημα είναι διπλό: αφενός η ανάγκη για εναλλακτικά οικονομικά εργαλεία παραμένει ισχυρή, αλλά ακόμη και αυτά τα εργαλεία είναι ευάλωτα σε πολιτικές και κυβερνοεπιθέσεις.
